ไม่ว่าเราจะทำสิ่งใดก็ตามนั้น หากอยากให้มีประสิทธิภาพสูงสุดแล้วหล่ะก็…..การมีสมาธิใจจดใจจ่อนั้นเป็นอะไรที่จำเป็นอย่างมากเลยก็ว่าได้ครับ วันนี้เราจึงอยากพาทุกๆ ท่านไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องของ “การทำสมาธิ” และ “ประโยชน์ของการทำสมาธิที่มีดีมากกว่าที่คุณคิด” กันเพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตอีกแบบหนึ่งกันสักหน่อยครับ เพื่อเป็นการไม่เสียเวลาเราไปชมกันดีกว่าครับผม
ทำความเข้าใจเกี่ยวกับการ “ทำสมาธิ”
การนั่งสมาธิ คือการฝึกปฏิบัติใช้ความตั้งมั่น จดจ่อ และแน่วแน่อยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ซึ่งจะช่วยให้ผู้ปฏิบัติเกิดความสงบ ความรู้สึกตัว หรือมีสติ ในมุมมองของชาวตะวันตก มักใช้คำว่า “Concentration” และ “Meditation” ที่สื่อถึงการทำสมาธิให้จิตใจสงบ ซึ่งการทำสมาธินั้นถูกปฏิบัติมาประมาณพันปี โดยแรกเริ่มจะเป็นสิ่งที่ปฏิบัติกันทางศาสนา ซึ่งปัจจุบันการทำสมาธินั้นได้แพร่กระจายไปทั่วโลก โดยสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวันได้
เทคนิคเบื้องต้นในการทำสมาธิ
●หลับตาเบาๆ ผนังตาปิด 90% อย่าบังคับใจ เพียงตั้งสติ วางใจเบาๆ ณ ศูนย์กลางกาย กำหนดนิมิตเป็น ดวงแก้วใสๆ…เบาๆหรือ องค์พระใสๆ…เบาๆ หรือ ลมหายใจ เข้า-ออก…เบาๆ หรือ อาการท้อง พอง-ยุบ…เบาๆ เพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง
●กำหนดนิมิต นึกนิมิตอย่างต่อเนื่อง เพื่อเป็นกุศโลบายล่อใจให้เข้ามาตั้งมั่นในกาย
●เมื่อใจเข้ามาหยุดนิ่งในกาย การกำหนดนิมิตก็หยุดโดยอัตโนมัติและพร้อมที่จะรับรู้การเปลี่ยนแปลงภายในกายและจิตใจ ด้วยความสงบ
หลักการฝึกสมาธิที่ดี
– ตั้งจิตน้อมใจมาเก็บไว้ ณ ศูนย์กลางกาย แต่ละครั้งเก็บใจไว้ให้นานที่สุด จนกระทั่งกลายเป็นนิสัยมีใจตั้งมั่นภายใน
– มีสติกำกับใจตลอดเวลา ทำให้ระลึกรู้ตัวอยู่เสมอ ไม่ยินดียินร้ายในเวลาเห็นรูป ฟังเสียง ดมกลิ่น ลิ้มรส สัมผัส รู้ธรรมารมณ์ใดๆ (เช่น ในคำสรรเสริญ เยินยอ ยศศักดิ์ ชื่อเสียง ฯลฯ)
– ตั้งใจฝึกสมาธิอย่างสม่ำเสมอ และตรงเวลาเป็นประจำ
ข้อควรระวังในการพยายามฝึกสมาธิ
– จงอย่าใช้กำลัง คือ ไม่ใช้กำลังใดๆทั้งสิ้น เช่น ไม่บีบกล้ามเนื้อตา เพื่อจะให้เห็นนิมิตเร็วๆ ไม่เกร็งแขน ไม่เกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง ไม่เกร็งตัว ฯลฯ เพราะการใช้กำลังตรงส่วนใดของร่างการก็ตาม จะทำให้จิตเคลื่อนจากศูนย์กลางกายไปสู่จุดนั้น
– จงอย่าอยากเห็น คือ ทำใจให้เป็นกลาง ประคองสติมิให้เผลอจากบริกรรมภาวนา และบริกรรมนิมิต ส่วนจะเห็นนิมิตเมื่อใดนั้น อย่ากังวล ถ้าถึงเวลาแล้วย่อมเห็นเอง การบังเกิดของดวงนิมิตนั้น อุปมาเสมือนการขึ้นและตกของดวงอาทิตย์ เราไม่อาจจะเร่งเวลาได้
– จงอย่ากังวลถึงการกำหนดลมหายใจเข้าออก เพราะการฝึกสมาธิเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกายภายใน อาศัยการนึกถึง อาโลกกสิณ คือ กสิณความสว่าง เป็นบาทเบื้องต้น
ประโยชน์ของการทำสมาธิ
●ช่วยเพิ่มการตระหนักรู้ต่อสิ่งต่างๆ ตรงหน้า และการมีสติอยู่กับปัจจจุบัน ทำให้ทำอะไรต่างๆ ได้ดียิ่งขึ้น
●ช่วยให้เราเปิดมุมมองใหม่ๆ ในการรับมือกับสถานการณ์ที่มีความเครียดได้อย่างมีสติ
●เพิ่มทักษะการจัดการความเครียดได้เป็นอย่างดี
●ช่วยให้สมองปลอดโปร่งยิ่งขึ้น เนื่องจากการได้พักจิตพักสมองให้ปราศจากความคิดทุกๆ อย่าง
●ช่วยลดอารมณ์ในทางลบ เพราะการทำสมาธิ คือ การปล่อยจิตใจให้เกิดความสงบ อารมณ์ด้านลบต่างๆ จึงถูกขจัดไปด้วย
●เพิ่มความอดทนอดกลั้นและส่งเสริมจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ในการทำสิ่งต่างๆ ได้อย่างเหลือเชื่อ เพราะการมีสมาธิจดจ่อกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งจะทำให้เราสามารถคิดอะไรได้ลึกกว่าเดิมนั้นเองครับ
เป็นอย่างไรกันบ้างครับกับข้อมูลเกี่ยวกับ “ประโยชน์ของการทำสมาธิที่มีดีมากกว่าที่คุณคิด” ที่เราได้รวบรวมมาฝากท่านผู้อ่านทุกๆ ท่านกันในบทความข้างต้นนี้ หวังว่าจะเป็นแนวทางและประโยชน์สำหรับผู้ที่กำลังคิดจะฝึกสมาธิกันนะครับ